Često postavljena pitanja
Svaka osoba ima pravo da glasa na izborima ako je on ili ona navršio/la osamnaest (18) godina na dan održavanja izbora i ispunjava jedan od sledećih kriterijuma:
1) Registrovano je kao državljanin Kosova u Civilnom Registru.
2) Živi van Kosova, 1 januara 1998 ili kasnije.
3). Dodeljen mu/joj je status izbeglog lica 1 januara 1995 godine ili kasnije i ima pravo da bude registrovan u Centralnom registru građana kao stanovnik Kosova.
S druge strane, niko ne može glasati ako:
1) Održava kaznu koju je izrekao Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju.
2) Optužen od strane Međunarodnog suda i nije postupao po nalogu da se pojavi pred Međunarodnim sudom.
3) Proglašen mentalno nesposoban konačnom sudskom odlukom.
Birački Spisak i Popis stanovništva treba gledati kao odvojene. U popisu su uključeni samo stanovnici koji žive u trenutku registracije, tako da ne uključuje one koji žive u inostranstvu (dijaspori), dok su na Biračkom Spisku uključeni građani Kosova sa pravom glasa koji žive unutar i izvan zemlje.
1) Važeća lična karta Kosova.
2) Važeći pasoš Kosova.
3) Važeća putna isprava
4) Važeća vozačka dozvola Kosova.
5) Važeća kartica interno raseljenih lica (IRL); ili važeća kartica za izbeglice (član 90 Zakona o opštim izborima u Republici Kosovo).Birači na dan izbora koji poseduje bilo koji od dokumenata predviđen članom 90. Zakona o opštim izborima može glasati uprkos isteku roka dokumenata UNMIK-a, ali da isti birač mora biti registrovan u Birački Spisak.
Vaš Birački Centar možete pronaći tako što ćete napisati svoj lični broj na ovoj stranici: http://eomp.kqz-ks.org/VCChangeRequests/Index. Ova platforma je funkcionalna samo tokom izbornog procesa.
Birački centar možete da promenite tokom perioda usluga birača, posećujući Kancelariju Opštinske izborne komisije ili preko platforme na mreži (http://eomp.kqz-ks.org/VCChangeRequests/Index). Kada pronađete vaš Birački centar, imate mogućnost da promenite Birački centar klikom na odgovarajuće dugme. Nakon klika, platforma vam prikazuje Biračke centre u vašoj opštini, i vi možete kliknuti na Birački centar koji vam najviše odgovara. Zatim priložite skeniranu kopiju ili fotografiju ID kartice i popunite obrazac. Posle usvajanje vašeg zahteva, obavestiće vas CIK.
Birački Spisak se objavljuje na određene datume tokom izbornog procesa, na web stranici CIK-a.
Period osporavanja i potvrđivanja se određuje tokom izbornog procesa i u tim datumima možete osporavati podatke na biračkom spisku?
Lista kandidata se objavljuje na određene datume tokom izbornog procesa i može se naći na web-stranici CIK-a.
Vreme i dužina zvanične izborne kampanje određuju se tokom izbornog procesa. Jednog dana pre dana izbora je zborna tišina, u okviru koje nije dozvoljena aktivnost u izbornoj kampanji.
Sav javni informativni materijali CIK-a može se naći na web-stranici CIK-a, kao i na društvenim mrežama CIK-a. Javne informacije će se distribuirati putem televizije, radija, biltena i portala za online vesti.
Postoje različiti načini angažovanja na ove izbore. Osim glasanja, možete prijaviti bilo koje kršenje koje vidite u Izbornom Panelu za Žalbe i Predstavke (IPŽP). Takođe možete biti akreditovani da posmatrate izbore pridruživanjem posmatračima političkih subjekata ili organizacija civilnog društva, kao i rad sa izbornim osobljem putem direktnog angažovanja od strane Centralne Izborne Komisije ili imenovanjem za člana Biračkih Odbora od strane političkih subjekata , a u nekim slučajevima i organizacija civilnog društva.
Potvrđeni politički subjekti, lokalne i međunarodne nevladine organizacije (NVO) i mediji mogu biti akreditovani da posmatraju izbore. Ako ste zainteresovani za posmatranje izbora, trebalo bi da se pridružite jednom od ovih subjekata kako biste posmatrali izbore.
- Šta je potrebno da budem akreditovan za posmatranje izbora?
- Ako ste posmatrač iz potvrđenog političkog subjekta ili lokalne ili međunarodne NVO, vaš subjekt mora popuniti Obrazac akreditacije za posmatrače i popuniti traženu listu sa evidencijama za svakog posmatrača. Osim toga, vaš subjekat treba da dostavi Izjave posmatrača, koje moraju potpisati svi posmatrači. Ne možete posmatrati izbore ako: 1) ste kandidat na ovim izborima. 2) Vi pripadate policiji. 3) Vi pripadate vojsci, članu obaveštajne jedinice na Kosovu.
- Koje uloge imaju posmatrači?
- Posmatrači moraju biti neutralni i ne mogu na bilo koji način da se mešaju ili utiču na izborni proces.
Kategorija birača sa posebnim potrebama i okolnostima obuhvata ljude koji ne mogu da napuste kuću (uglavnom sa ograničenim sposobnostima ili bolestima), ljudi u bolnicama i zatvorima ili drugi slučajevi kada su ljudi zaključani u svojim domovima i ne mogu izaći da glasaju iz bezbednosnih razloga.
CIK šalje mobilne timove kako bi olakšao proces glasanja za birače sa posebnim potrebama koji su zaključani u svojim domovima zbog ograničene sposobnosti, zdravstvenih razloga ili drugih razloga. Morate se prijaviti za ovu uslugu tako što ćete popuniti ovaj obrazac i podneti je u Kancelariju Opštinske izborne komisije zajedno sa kopijom lične karte i medicinskom dijagnozom ili pratećih dokumenata koji ukazuju na to zašto vam je potrebna ova usluga. Dokumente može podneti svaki član porodice koji takođe mora imati kopiju svoje lične karte u rokovima utvrđenim tokom izbornog procesa.
Možete glasati na dan izbora u bilo kom trenutku od 7:00 do 19:00. U 19:00, birački centri se zatvaraju i počinje prebrojavanje.
- Izbori za Skupštinu Kosova: Dobićete 1 glasački listić. Prvo se uverite da je glasački listić koji ste dobili pečatiran, jer su samo pečatirani glasački listići važeći. Na glasačkom listiću označite samo jedan politički subjekat sa leve strane, i do 5 kandidata sa desne strane. U svakoj glasačkoj kabini, postoji lista kandidata za vaše informacije.
- Lokalni izbori na Kosovu: Dobićete 2 glasačka listića – jedan za skupštinu opštine i jedan za predsednika opštine. Prvo se uverite da su glasački listići koje ste dobili pečatirani, jer su samo pečatirani glasački listići važeći.
- Na glasačkom listiću za Skupštinu opštine, koji ima plavi okvir, imate političke subjekte na levoj strani i kvadratiće za kandidate na desnoj strani. Na levoj strani ćete izabrati samo jedan politički subjekat i samo jednog kandidata sa desne strane. U svakoj glasačkoj kabini, postoji lista kandidata za vaše informacije.
- Na glasačkom listiću Predsednika Opštine, koji ima žuti okvir, imaćete listu kandidata koji će se takmičiti za Predsednika u vašoj opštini, vi ćete odabrati samo jednog kandidata, označavanjem u delu ispred njihvog imena.
Glasovi u biračkom centru se prebrojavaju u biračkom mestu nakon što su biračka mesta zatvorena. Glasovi se prebrojavaju od strane osoblja biračkog mesta, pod nadzorom izbornih posmatrača. Glasovi za Političke subjekte se prvo prebrojavaju, a zatim glasovi za kandidate. Rezultati su uključeni u Obrazac usaglašenosti rezultata (OUR) i na Obrazcu rezultata kandidata (ORK), a zatim se elektronski dostavljaju na web-stranici CIK-a. Ovo su jedini glasovi koji se prebrojavaju na biračkom mestu. Uslovni glasovi, glasovi iz inostranstva i glasovi birača sa posebnim potrebama i okolnostima kasnije se prebrojavaju u Centru za Prebrojavanje i Rezultate (CPR).
Preliminarni rezultati mogu se videti na web-stranici CIK-a nekoliko sati nakon što su biračka mesta zatvorena. Rezultati se prikupljaju primanjem informacija iz Obrazaca za usklađivanje rezultata sa svakog biračkog mesta i upisivanjem u bazu podataka CIK-a. Ovi preliminarni rezultati ne uključuju uslovne glasove, glasove iz inostranstva i glasove birača sa posebnim potrebama i okolnostima koji se kasnije prebrojavaju u Centru za Prebrojavanje i Rezultate.
Vi možete prijaviti prekršaje tako što ćete besplatno pozvati na tel. br. 0 800 55 555, koji vas direktno povezuje sa Operativnom sobom CIK-a. Vaš izveštaj je obeležen, a zatim zavisno od kršenja, CIK se koordinira sa terenskim osobljem i, ako je potrebno, sa policijskim snagama i terenskim tužiocima radi rešavanja prekršaja.
Svi građani sa pravom glasa, predstavnici političkih subjekata, članovi Biračkih Odbora i lokalni posmatrači imaju pravo žalbe. Žalba mora da se:
1) podnese od strane osobe sa pravom žalbe.
2) podnese u određenom roku.
3) pismeno podnese popunjavanjem formulara IPŽP-a koji se može naći u Sekretarijatu IPŽP-a, na web-stranici IPŽP-a i na svim biračkim mestima.
4) poziva na konkretno kršenje Zakona o opštim izborima, Zakona o lokalnim izborima i propisa CIK-a.
5) potpiše od strane osobe koja podnosi žalbu.
Kršenja izbora kažnjiva su zakonom, a kazna se razlikuje u zavisnosti od vrste krivičnog dela, od novčane kazne do kazne zatvora. U daljem tekstu predstvljene su neke od kazni za izborne aktivnosti prema Krivičnom zakonu Kosova:
| Vrsta prekršaja | Kazna |
| Zabrana ili opstrukcija osobe sa candidature na izborima. | Novčana kazna ili kazna zatvora do 1 godine. Ako se tokom postupka koristi fizička sila, kazna može iznositi do 3 godine zatvora. |
| Navođenje kandidata da se povuče sa kandidature. | Novčana kazna ili kazna zatvora do 1 godine. Ako se tokom postupka koristi fizička sila, kazna može iznositi do 3 godine zatvora. |
| Opstrukcija kandidata iz aktivnosti kampanje. | Novčana kazna ili kazna zatvora do 1 godine. Ako se tokom postupka koristi fizička sila, kazna može iznositi do 3 godine zatvora. |
| Opstrukcija birača tokom glasanja ili uticanje na njihov izbor. | Do 1 godine zatvora. Ako se tokom postupka koristi fizička sila, kazna može iznositi do 5 godina zatvora. |
| Zloupotreba službenog položaja izbornog osoblja. | Novčana kazna ili kazna zatvora od 2 do 5 godina. |
| Uzimanje ili davanje mita u vezi sa glasanjem. | Kazna zatvorom od 1 do 5 godina. |
| Podmićivanje posredstvom glasanja. | Kazna zatvorom od 1 do 5 godina. |
| Glasanje ili pokušaj glasanja: 1) U ime nekog drugog. 2) Više puta, i / ili 3) Koristeći više od jedne liste birača. | Kazna zatvorom od 6 meseci do 3 godine. |
| Nelegalno blokiranje ili zadržavanje procesa glasanja. | Kazna zatvorom od 1 do 2 godine. Ako se tokom postupka koristi fizička sila, kazna može iznositi do 3 godine zatvora. |
| Povreda privatnosti u glasanju. | Kazna zatvorom do 6 meseci. Ako se tokom postupka koristi fizička sila, kazna može iznositi do 1godine zatvora. |
| Falsifikovanje rezultata. | Kazna zatvorom od 1 do 3 godine. |
| Oštećenje glasačkih listića. | Kazna zatvorom od 1 do 3 godine. |